સ્વપરિચય

કોઈક દિવસ અતિથિ થઈને આવ, સવર્ણા.

મારી વ્યથાને પામવી હોય તો

અછૂતનો સ્વાંગ રચી આવ, સવર્ણા.

જો તારા શહેરથી આપણા ગામનો માર્ગ-

સૌથી ઊંચી હવેલીને ટાળો દઈને આવજે,

ત્યાં તો વારાફરતી સંભોગાય છે

અમારી નિરાધાર અબળાઓ!

એ જમીનદાર તો ગામનો રાજા-

એ અસ્પૃશ્ય તો શું

જુવાન કૂતરીને પણ છોડે એવો નથી!

ગામની ભાગોળની પરબનું પાણી ના માગતી-

તને ખોબો વાળી પાણી પીતાં આવડે છે?

જો ત્યાં મારું ઠેકાણું ય ના પૂછતી.

નહિતર કોઈના નાકનું ટેરવું ઊંચું થશે,

કે કોઈની આંખોમાં ઉમટી આવશે ઘૃણા.

ડાબે જમણે નજર નાખતાં

રાખે માનતી કે

એટલામાં હશે ક્યાંક મારું ઘર!

અહીં તો રહે

બામણ,કણબી,કોળી,કુંભાર,મોચી.

બસ, હવે આ ખાઈને ઓળંગ

એટલે પેલા ટેકરા પર

ઝાડમાં દટાયેલાં જણાશે ઝૂંપડાં.

એનાં નળિયાં પર બેઠું હશે

એકાદ ગરધન કે કલીલ

કે આંગણામાં બે ત્રણ કૂતરાં

ચગળતાં હશે હાડકાં.

કાળા વાન ને વામણા દેહ,

ને અડધાં ઉઘાડાં ડિલ !

હા,સવર્ણા એ બધા જ  મારા ભાંડુઓ છે.

મા ઘરમાં ગાયના ઘૂઘરા શેકે છે,

બાપુ કુંડના ખારામાં ચામડાં ફેરવે છે,

આ ચોગાનમાં કોસ વેતરે છે તે કાકા,

આકડો ને આવળ ભાંગવા ગઈ છે ભાભી,

ને નાનકી તો ગાગર લઈ ગઈ છે તળાવે.

બસ, સવર્ણા હવે નાક ન દબાવ.

ગંદકીથી ગૂંગળામણ થાય ને ચીતરી પણ ચઢે.

પણ જો હું તો અહીં દૂર

લીમડાની નીચે ખાટલો ઢાળી

વાંચુ છું પાબ્લો નેરુદાની કવિતાઓ!

હું ય આ ટાપુ પરનો એકાકી માનવી છું.

,