હીરાકુંડ

હીરા,આવળનો રંગ તો બરાબરનો જામ્યો છે

ને પાકાં ગલ પાકી ગયાં છે ચામડાં

ત્યારે છોકરાં નવડાવતો હોય એવા વહાલથી

ક્યાં લગી મસળીશ આ ચામડાં- સાંજથી સવાર?

આ કુંડના ખારા પાણીની ગંધને

પાકેલી કેરીની જેમ

ક્યાં લગી ભરીશ ફેફસાં ફૂલાવી ફૂલાવી?

હીરા, તને આ કુંડની ભારે માયા-

જાણે તુલસી શ્યામના કુંડનું તિર્થોદક!

એ જ તારી કુળદેવી

ને એ જ તારી કામધેનુ.

પણ 'લ્યા તું તો ભોળો ને ભટ્ટાક,

તારી કાલિંદીને તો 

બાટા નામના વરણાગિયે

કાનપુરના કારખાને ઓઢાડી નવતર ચૂંદડી...

પણ આ માયા ને માયામાં તો

તારા આયખાને ચઢી ધૂળ,

ને કમાવાના કામનું ય ના રહ્યું તારું ચામડું.

જો ને,આકડાના દૂધમાં ઊજળાં થયાં ચામડાં

પણ કાળાં ડિબાંગ થયાં ને તારાં કાંડાં!

ને વાછૂટની ગંધ કરતાંય ભૂંડું ગંધાય તારું ડીલ!

અલ્યા, અંતે તો તારે કરવાં'તાં

નાડી ને જોતર,

સૂંઢીયો ને રામૈયો?

તારે તો નહીં  વાડી કે નહીં પાડી-

તેં શી આ આદરી બિરાદરી?

લ્યા, કોળી કે કણબીની બાયડીની

જાંઘે ય જોવા મળી છે બાપજન્મારે?

હીરા, તારા કુંડમાં તો સદીઓથી

સબડે છે કાળો સૂરજ-

તું ઊંચે તો જો બાપડાનું ગ્રહણ છૂટે...

તું હવે ઘેલો ન થા 

આકડિયા પાણીમાં જન્મેલાં ઇન્દ્રધનુથી.

હીરા,જો-

આકાશમાં તો ધખે છે સોનાના સૂરજ

ને ધરતી પર તો છે ઝળાંહળાં અજવાળું.